ปัญญาประดิษฐ์ (AI) และหุ่นยนต์มีศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจของประเทศกำลังพัฒนาทั้งในเชิงบวกและเชิงลบ ในแง่หนึ่ง เทคโนโลยีเหล่านี้สามารถช่วยทำงานที่ซ้ำ ๆ ปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงาน และก่อให้เกิดการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการใหม่ ซึ่งสามารถขับเคลื่อนการเติบโตทางเศรษฐกิจและลดความยากจน ในทางกลับกัน การนำ AI และวิทยาการหุ่นยนต์มาใช้ในประเทศกำลังพัฒนายังมีความเสี่ยงและความท้าทายหลายประการ ทั้งในด้านการจ้างงาน การเปลี่ยนแปลงเชิงสังคมและเศรษฐกิจ และการรวมอำนาจทางเศรษฐกิจไว้ในมือของบริษัทหรือบุคคลเพียงไม่กี่ราย
ประโยชน์หลักอย่างหนึ่งของ AI และหุ่นยนต์สำหรับเศรษฐกิจของประเทศกำลังพัฒนาคือศักยภาพในการทำงานแบบอัตโนมัติและปรับปรุงประสิทธิภาพการทำงาน ในประเทศกำลังพัฒนาหลาย ๆ ประเทศยังขาดแคลนแรงงานฝีมือ และคนงานที่ได้รับค่าจ้างต่ำมักต้องทำงานอย่างหนักในแต่ละวัน ระบบอัตโนมัติที่ขับเคลื่อนด้วย AI สามารถช่วยลดการพึ่งพาแรงงานมนุษย์ ทำให้พนักงานมีอิสระมากขึ้นในการหางานที่มีทักษะสูงกว่าและได้ค่าตอบแทนสูงกว่า AI และหุ่นยนต์ยังสามารถช่วยปรับปรุงประสิทธิภาพของกระบวนการบางอย่าง เช่น การจัดการห่วงโซ่อุปทาน ทำให้ธุรกิจสามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีความสามารถในการแข่งขันมากขึ้น
ประโยชน์อีกประการของ AI และหุ่นยนต์สำหรับเศรษฐกิจของประเทศกำลังพัฒนาคือศักยภาพในการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการใหม่ ประเทศกำลังพัฒนาหลายประเทศมีศักยภาพสูงในด้านนวัตกรรม และ AI และหุ่นยนต์สามารถช่วยขับเคลื่อนนวัตกรรมนี้ได้โดยเป็นเครื่องทุ่นแรงและเป็นเทคโนโลยีที่จำเป็นในการพัฒนาวิธีแก้ปัญหาใหม่ ๆ และเป็นการขับเคลื่อนอุตสาหกรรม ยกตัวอย่างเช่น เราสามารถใช้ AI และหุ่นยนต์เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีใหม่สำหรับการเกษตร การดูแลสุขภาพ หรือการศึกษา ซึ่งสามารถช่วยจัดการกับความท้าทายที่ประเทศกำลังพัฒนาเผชิญอยู่
อย่างไรก็ตาม การนำ AI และหุ่นยนต์มาใช้ในประเทศกำลังพัฒนานั้นก็ยังมีความเสี่ยงและความท้าทายตามมาด้วย ความเสี่ยงหลักประการหนึ่งคือโอกาสในการทดแทนแรงงานที่มีอยู่ แม้ว่า AI และหุ่นยนต์จะช่วยสร้างโอกาสในการทำงานใหม่ ๆ แต่ก็สามารถแทนที่งานที่มีอยู่ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งงานที่มีทักษะต่ำหรืองานประจำ สิ่งนี้สามารถนำไปสู่การหยุดชะงักทางสังคมและเศรษฐกิจ และเป็นสิ่งสำคัญสำหรับรัฐบาลและธุรกิจในประเทศกำลังพัฒนาที่จะต้องพิจารณาถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจาก AI และหุ่นยนต์ต่อการจ้างงาน และการกำหนดนโยบายเพื่อจัดการผลกระทบที่เกิดจากเทคโนโลยีในระบบเศรษฐกิจให้มีความสอดคล้องให้เกิดความสมดุลในการพัฒนาควบคู่กันไป
ความเสี่ยงอีกประการหนึ่งคือศักยภาพของการรวมอำนาจทางเศรษฐกิจไว้ในมือของบริษัทหรือบุคคลเพียงไม่กี่คน ในประเทศกำลังพัฒนาหลายแห่ง มีความเสี่ยงที่ AI และหุ่นยนต์จะถูกควบคุมโดยผู้มีอำนาจจำนวนน้อย ซึ่งอาจใช้อำนาจเหนือกว่าเพื่อช่วงชิงเทคโนโลยีมาใช้ให้ก่อให้เกิดความได้เปรียบและบ่อนทำลายความสามารถในการแข่งขันของธุรกิจในท้องถิ่น สิ่งนี้สามารถนำไปสู่การสร้าง “ผู้ขายน้อยรายทางดิจิทัล” ซึ่งอาจขัดขวางการพัฒนาเศรษฐกิจที่มีการแข่งขันกันอย่างมีประสิทธิภาพ ก่อให้เกิดการผูกขาดตลาดได้
เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดของ AI และหุ่นยนต์สำหรับเศรษฐกิจของประเทศกำลังพัฒนา รัฐบาลและภาคธุรกิจจำเป็นต้องพิจารณาอย่างรอบคอบถึงความเสี่ยงและโอกาสที่อาจเกิดขึ้นจากเทคโนโลยีเหล่านี้ ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานและการฝึกอบรมแรงงานและเจ้าหน้าที่ของรัฐเพื่อสนับสนุนการพัฒนาและการปรับใช้ AI และหุ่นยนต์ ตลอดจนการพัฒนานโยบายและกฎระเบียบเพื่อให้แน่ใจว่าการนำเทคโนโลยีเหล่านี้ไปใช้เป็นไปอย่างยุติธรรมและมีความรับผิดชอบ นอกจากนี้ยังอาจมีการพัฒนาเกี่ยวข้องกับการส่งเสริมระบบนิเวศของนวัตกรรมและการเป็นผู้ประกอบการ เพื่อให้แน่ใจว่าจะมีการกระจายผลประโยชน์ของเทคโนโลยีเหล่านี้อย่างกว้างขวาง ไม่ถูกผูกขาดโดยกลุ่มทุนเพียงไม่กี่ราย และผู้ประกอบการรายย่อยในระบบเศรษฐกิจยังคงสามารถแข่งขันได้
สรุปได้ว่า AI และหุ่นยนต์มีศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจของประเทศกำลังพัฒนาทั้งในเชิงบวกและเชิงลบ ในแง่หนึ่ง เทคโนโลยีเหล่านี้สามารถช่วยทำงานอัตโนมัติ ปรับปรุงประสิทธิภาพ และก่อให้เกิดการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการใหม่ ในทางกลับกัน การนำ AI และหุ่นยนต์มาใช้ในประเทศกำลังพัฒนาก็มีความเสี่ยงและความท้าทายหลายประการ เช่นการแทนที่แรงงาน การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ทางสังคมและเศรษฐกิจ และการกระจุกตัวของอำนาจทางเศรษฐกิจ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดจากเทคโนโลยีเหล่านี้ รัฐบาลและภาคธุรกิจจำเป็นต้องพิจารณาอย่างรอบคอบถึงความเสี่ยงและโอกาสที่อาจเกิดขึ้นจาก AI และวิทยาการหุ่นยนต์ และกำหนดแนวทางให้สอดคล้องกับการนำเทคโนโลยีเหล่านี้ไปใช้ให้เกิดความยุติธรรมและมีความรับผิดชอบต่อสังคมโดยรวมมากที่สุด
