คุณเจ้าทำการค้าจนร่ำรวย ได้ตัดสินใจซื้อที่ดินแปลงใหญ่บริเวณชานเมือง และสร้างคฤหาสน์หลังงาม มีสวนและสระว่ายน้ำพร้อม ด้านหลังของคฤหาสน์มีต้นลิ้นจี่ต้นใหญ่อยู่ต้นหนึ่ง ถ้าเดาอายุแล้วน่าจะเป็นร้อยๆ ปี ต้นลิ้นจี่นี้เป็นเหตุผลที่คุณเจ้าตัดสินใจซื้อที่ดินผืนนี้ เพราะภรรยาคุณเจ้าเป็นคนชอบรับประทานลิ้นจี่มาก
ระหว่างที่กำลังตกแต่งบ้าน เพื่อนๆ แนะนำว่าควรเชิญซินแสที่เชี่ยวชาญเรื่องฮวงจุ้ยมาให้คำแนะนำ เพื่อจะได้ทำอะไรได้ถูกต้องและเป็นสิริมงคล ซึ่งแท้จริงแล้วคุณเจ้าก็ไม่ค่อยเชื่อเรื่องทำนองนี้นัก แต่เมื่อเพื่อนให้คำแนะนำ ก็ตกลงเห็นด้วยกับคำแนะนำของเพื่อนๆ เลยไปเชิญซินแสชื่อดัง มีชื่อเสียงและประสบการณ์ยาวนานกว่าสามสิบปี
เมื่อถึงวันนัดหมาย คุณเจ้าได้ขับรถไปรับจากสนามบิน คุณเจ้าได้เชิญซินแสรับประทานอาหารในเมืองก่อน แล้วจึงเดินทางต่อไปยังที่ของตนที่อยู่ชานเมือง ซินแสสังเกตเห็นว่า ระหว่างทางหากมีรถขับตามหลังมา และทำท่าเร่งรีบจะแซง คุณเจ้าก็จะขับรถของตนหลบเพื่อให้คันหลังได้แซงขี้นไปอย่างสะดวก ซินแสหัวเราะชอบใจกล่าวว่า “ขับรถใจเย็นมากนะ” คุณเจ้าตอบว่า “รถที่จะแซงเขาคงมีธุระด่วน ไม่อยากให้เขาเสียงานเสียการเลย”
ก่อนถึงบ้านคุณเจ้า จะต้องผ่านหมู่บ้านเล็กๆ ถนนคับแคบ คุณเจ้าได้ขับรถช้าลง ทันใดนั้นมีเด็กวิ่งออกมาจากซอยข้างๆ ทาง ส่งเสียงหัวเราะเริงร่า ตัดหน้ารถไปอย่างกระชั้นชิด คุณเจ้าชะลอรถและมองเข้าไปในซอย เหมือนรออะไรอย่างหนึ่ง พักเดียวก็มีเด็กอีกคนวิ่งออกจากซอยเดิมพร้อมหัวเราะเริงร่าไล่ตามเด็กคนแรกไปอย่างรวดเร็ว ซินแสถามคุณเจ้าว่า “ทำไม ถึงรู้ว่าจะมีเด็กวิ่งออกจากซอย” คุณเจ้าตอบว่า เด็กคงไม่วิ่งและหัวเราะเล่นคนเดียว คงต้องมีเพื่อนที่หยอกเล่นกัน ถึงได้หัวเราะสนุกสนานอย่างนั้น ซินแสยกนิ้วโป้งให้พร้อมชมว่า “คนมีน้ำใจงาม”
เมื่อถึงคฤหาสน์ ก่อนจะก้าวลงจากรถ คุณเจ้าสังเกตเห็นนกบินแบบแตกตื่นออกจากต้นลิ้นจี่ คุณเจ้าขอให้ซินแสนั่งในรถแบบเงียบๆ สักพัก ซินแสถามว่า “มีอะไรหรือ” คุณเจ้าตอบว่า “สงสัยจะมีเด็กๆ ข้างบ้านมาปีนเก็บลิ้นจี่ หากเราลงรถไป เด็กอาจจะตกใจรีบร้อน อาจพลาดพลั้งตกต้นไม้และเกิดอันตรายได้ ปล่อยเด็กๆ เก็บลิ้นจี่สักพักหนึ่งแล้วเรียนเชิญซินแสเข้าบ้านคงดีกว่า”
เมื่อเข้าไปในคฤหาสน์ ซินแสนั่งเงียบอยู่พักใหญ่ แล้วกล่าวว่า “ฮวงจุ้ยคฤหาสน์หลังนี้ไม่ต้องดูแล้ว” คุณจ้าวถามด้วยความสงสัยว่า “ทำไมซินแสถึงกล่าวเช่นนั้น” ซินแสตอบอย่างช้าๆ และเสียงหนักแน่นด้วยความมั่นใจว่า
“ที่ไหนมีคนที่มีน้ำใจแบบคุณเจ้าอยู่แล้ว ที่นั่นฮวงจุ้ยดีเยี่ยม เจ้าของอยู่เย็นเป็นสุขแน่นอน”
ถ้าจิตใจของท่านใด รู้จักคิดดี รู้จักปรานีต่อผู้อื่น ผู้ที่ได้อานิสงส์ ไม่ใช่เพียงผู้รับ แต่ผู้ให้ก็จะได้รับอานิสงส์นั้นไปด้วย
ความมีน้ำใจและการเสียสละให้ส่วนรวม นี้ไม่ได้เป็นกฎหรือระเบียบปฏิบัติใดๆ แต่เป็นวัฒนธรรมที่ดีงาม ซึ่งต่างคนต่างยินดีปฏิบัติโดยไม่มีข้อบังคับหรือหวังผลหรือได้รับตอบแทนจากการปฏิบัติแต่ประการใด แต่ความสุขสบายใจจะเกิดในจิตใจของผู้ปฏิบัติมากกว่า คนมีน้ำใจแสดงถึงความมีจิตใจที่ดีงาม และแน่นอนความมีจิตใจที่ดี ย่อมทำอะไรก็มีความสุข และที่ใดมีความสุขที่นั้นฮวงจุ้ยย่อมดีเลิศอยู่ในตัวอยู่แล้ว ความสำคัญจึงอยู่ที่จิตใจ ไม่ใช่สิ่งแวดล้อม อาจจะเป็นได้ว่า สิ่งแวดล้อมที่ดีงามจะสร้างความดีงามในจิตใจ
การมีน้ำใจและการเสียสละ เป็นเรื่องที่ต้องฝึกฝน ยิ่งปัจจุบันยิ่งต้องฝึกฝน เหตุเพราะยิ่งวันความเห็นแก่ตัวความอยากได้เข้าครอบงำชีวิตเรา เพราะทุกคนต่างฝ่ายต่างดิ้นรนเพื่อประโยชน์ของตนเอง จนลืมการเสียสละและมีน้ำใจให้กับผู้อื่น การฝึกมีน้ำใจ ใจเมตตาเพื่ออยู่กับคนอื่น จะเกิดประโยชน์ในชีวิตส่วนตัวและชีวิตการงาน คนมีน้ำใจจะสร้างความรู้รักสามัคคีในกลุ่ม ในองค์กร ซึ่งก็นำความเจริญสู่บริษัท
ตัวอย่างการมีน้ำใจและเสียสละกับผู้ร่วมงานหรือผู้เป็นเพื่อนบ้าน รวมทั้งบุคคลในครอบครัวหรือญาติพี่น้อง คัดลอกบางข้อจากพระบรมราโชวาทของรัชกาลที่ 9 “แผนที่ชีวิต 80 ข้อ”
- เพื่อนใหม่ คือของขวัญที่ให้กับตนเอง ส่วนเพื่อนเก่าคืออัญมณีที่นับวันจะเพิ่มคุณค่า
- ปฏิบัติต่อคนอื่น เช่นเดียวกับที่ต้องการให้คนอื่นปฏิบัติต่อเรา
- พูดคำว่า “ขอบคุณ” ให้มากๆ
- ประเมินคุณค่าของการให้อภัยให้สูง
- ฟังให้มาก แล้วจะได้คู่สนทนาที่ดี
- จงทำตัวให้ร่าเริง คอยช่วยเหลือ และทำหน้าที่ให้ดีในการทำงานของคุณ คุณจะพบว่า ไม่มีใครมาแข่งขันกับคุณ
- อย่าก้มหน้าก้มตาทำงาน จนไม่เคยสังเกตเห็นคนหรือสิ่งแวดล้อม นก ต้นไม้ ดอกไม้ และปุยเมฆ
- เมื่อใดที่สำนักงานทำให้คุณรู้สึกเศร้าสร้อย จงนึกว่านี่เป็นเกมส์กีฬา และอย่าได้นำมันกลับไปบ้านด้วย
- อย่าทำเป็นคนตรงต่อเวลา ไปถึงก่อนเวลาจะดีกว่า
- จงเก็บโต๊ะของคุณให้เรียบร้อย บุคคลที่ประสบความสำเร็จ มีโต๊ะทำงานที่ว่างโล่ง
- อย่าหยิ่ง หากจะกล่าวคำว่า “ขอโทษ”
- อย่าอาย หากจะบอกว่า “ไม่รู้”
- คนไม่รักเงิน คือคนไม่รักชีวิต ไม่รักอนาคต
- ยามทะเลาะกัน ผู้ที่เงียบก่อน คือ ผู้ที่มีการอบรมสั่งสอนที่ดี
- เป็นหน้าที่ของเราที่จะพูดให้คนอื่นเข้าใจ ไม่ใช่หน้าที่ของคนอื่นที่จะทำความเข้าใจในสิ่งที่เราพูด
- อย่าตามใจตนเอง เรื่องยุ่งๆ เกิดขึ้นล้วนจากตามใจตนเองทั้งสิ้น
- อย่าทำลายความหวังของใคร เพราะเขาอาจจะเหลือแค่นั้นก็ได้
- หัดทำสิ่งดีๆ ให้กับผู้อื่นจนเป็นนิสัย โดยไม่จำเป็นให้เขารับรู้
- เวลาเล่นเกมส์กับเพื่อน ก็ปล่อยให้เขาชนะไปเถิด
- ใครจะวิจารณ์อย่างไร ก็ช่าง ไม่ต้องเสียเวลาตอบโต้
- ให้โอกาสผู้อื่นเป็นครั้งที่สอง แต่อย่าให้ถึง สาม
- ให้เวลาน้อยๆ ในการคิดว่า ใครเป็นคนถูก แต่ใช้เวลามากๆ ในการคิดว่า อะไรคือสิ่งที่ถูก
- เมื่อมีใครสวมกอดคุณ ให้เขาเป็นฝ่ายปล่อยก่อน
- อย่าให้ปัญหาของเรา ทำให้คนอื่นเขาต้องเบื่อหน่าย ถ้ามีใครถามว่า “เป็นอย่างไรบ้าง” ก็บอกเขาไปเลยว่า “สบายดี”
- จริงจังและเคี่ยวเข็ญตนเอง แต่ อ่อนโยนและผ่อนปรนต่อผู้อื่น
- คงไว้ซึ่งความเปิดเผยและอ่อนโยน และอยากรู้
- มีมารยาทและอดทนกับผู้สูงวัยกว่าเสมอ
นำมาเพียงบางประการจากทั้งหมด 80 ข้อ เพื่อปฏิบัติในการมีน้ำใจกับผู้อื่น และขณะเดียวกันเพื่อระลึกถึงพระองค์ท่านในวาระครอบรอบหนึ่งปีที่พระองค์ท่านเสร็จสู่สวรรคาลัย
องค์การยูเนสโกทำพิธีประกาศยกย่องให้พระองค์ท่านรัชกาลที่ 9 เป็น “กษัตริย์นักพัฒนาของโลก” ซึ่งไม่เคยปรากฏว่า องค์กรยูเนสโกจะเคยยกย่องใครมาก่อนในโลกนี้ จึงเป็นที่ตระหนักได้ว่า “แผนที่ชีวิตของพ่อ” เป็นข้อความที่มีคุณค่าควรยึดถือปฎิบัติอย่างยิ่ง.
บทความเขียนโดย: โรจ ว่องประเสริฐ
